Page 9 - Branżowy Informator Gospodarczy 2019

INFORMACJE MAKROEKONOMICZNE

się, co prawda z niewielką dynamiką. Kolejne lata cechowała wysoka W I półroczu 2019 r. wyniki finansowe przedsiębiorstw były wyższe
dynamika wzrostu – powyżej 6 p. proc. (z wyjątkiem 2016 r.), co wię- od uzyskanych w analogicznym okresie roku poprzedniego, natomiast
cej wzrosty notowano we wszystkich praktycznie branżach przemysłu. nieznacznie pogorszyły się wskaźniki ekonomiczno-finansowe. Udział
Tendencje te utrzymały się w 2018 r., jednak dynamika wzrostu nieco przedsiębiorstw wykazujących zysk netto w ogólnej liczbie przedsię-
osłabła – 5,7 p. proc. wobec 6,6 p. proc. W okresie I–VIII 2019 r. nastą- biorstw zmniejszył się do poziomu ok.75%, w przemyśle przedsiębior-
piło dalsze osłabienie dynamiki – do 4,3 p. proc. Warto jednak zwrócić stwa wykazujące zysk netto stanowiły 78,1%.
uwagę na wyniki miesięczne – po raz pierwszy w czerwcu wartość pro-
dukcji sprzedanej przemysłu była niższa niż w miesiącach poprzednich, Podsumowanie i prognoza
a po „odbiciu” w lipcu, w sierpniu nastąpił poważny spadek produkcji Po bardzo dobrym dla gospodarki polskiej, światowej również,
przemysłowej – o 1,3 p. proc. w relacji do sierpnia 2018 r. W więk- roku 2017, I półrocze 2018 r. zamknęło się dobrymi wynikami. Przy-
szości branż produkcja była niższa, a wzrost utrzymał się w produkcji spieszenie eksportu i rosnący popyt krajowy generowały przyspie-
dóbr konsumpcyjnych trwałych i nietrwałych. Według ocen analityków szenie wzrostu gospodarczego. Po okresie deflacji utrzymywała się
rynku, te spadki nie muszą być spowodowane osłabieniem gospodarek niezbyt wysoka inflacja, ceny towarów i usług rosły, co miało wpływ
unijnych, ponieważ w branżach eksportowych produkcja nie spada, na- na poprawę wyników finansowych przedsiębiorstw. Ogólny klimat
tomiast wyraźnie słabną branże związane z budownictwem. koniunktury oceniany był pozytywnie, dynamicznie zwiększały się
inwestycje i nakłady na środki trwałe. Jednak już na początku dru-
Rentowność w sektorze przedsiębiorstw giego półrocza wystąpiły zjawiska budzące niepokój, a oceny klima-
Rok 2018 nie był złym rokiem dla sytuacji finansowej całego sektora tu koniunktury były bardziej ostrożne. Ostatecznie w 2018 r. gospo-
przedsiębiorstw, a także dla przedsiębiorstw przetwórstwa przemysło- darka polska wyraźnie spowolniła i na taką ocenę nie ma wpływu
wego, chociaż dynamika wskaźników rentowności obrotu netto osłabła wskaźnik dynamiki PKB – spowolnił eksport, osłabła dynamika
w porównaniu z 2017 r. i pogorszyły się wskaźniki ekonomiczno-finan- produkcji przemysłowej, pogorszyły się wskaźniki ekonomiczno-fi-
sowe. Wynik finansowy sektora przedsiębiorstw był niższy o 10,8%, nansowe przedsiębiorstw, zmniejszyło się zatrudnienie w sektorze
a zysk netto o 5,5% w porównaniu z 2017 r. Wskaźnik poziomu kosztów przedsiębiorstw. Wzrosły natomiast koszty zatrudnienia, koszty
zwiększył się do 95,5% (94,8% w 2017 r.). Przychody netto ze sprze- materiałów, powiększał się deficyt siły roboczej we wszystkich bran-
daży wzrosły o 7,3%, natomiast koszty o 7,6%. Blisko 81% przedsię- żach, szczególnie dotkliwy w budownictwie.
biorstw osiągnęło zysk netto, a w przemyśle – 81,9% przedsiębiorstw. W 2019 r. gospodarka wyraźnie wyhamowała, mimo zaskakują-
W lepszej sytuacji było budownictwo – tu w 2018 r. wskaźnik rentow- co dobrych wyników z I kwartału. Po raz pierwszy od dwóch lat
ności był wyższy niż w roku poprzednim. Generalnie we wszystkich wyraźnie zmniejszyła się dynamika PKB, a szczególnie niepokoją-
branżach przemysłowych nastąpiło pogorszenie wyników finansowych ce dane dotyczą produkcji przemysłowej – w sierpniu po raz drugi
i rentowności, jednak w zależności od rodzaju działalności wystąpiły w tym roku zanotowano spadek o 1,3 p. proc. W obszarze nakładów
różnice – najlepsze wyniki osiągnęła obsługa nieruchomości i firm oraz inwestycyjnych utrzymuje się wysoka dynamika, ale zwraca uwagę
hotelarstwo i gastronomia; najsłabsze – handel, budownictwo i trans- wyraźny spadek nowych inwestycji i ogólne pogorszenie klimatu in-
port. Przedsiębiorstwa eksportujące swoje wyroby również zanotowały westycyjnego.
pogorszenie wyników finansowych, jednak w stopniu mniejszym niż Prognozy nie mogą więc być pozytywne, chociaż ostrego hamo-
ogół podmiotów . wania, jak na razie, raczej nie można przewidywać. Szacunkowy
1)
wskaźnik dynamiki PKB na rok 2019 na poziomie oscylującym
koło 4 p. proc., jest relatywnie wysoki na tle pozostałych krajów
UE, niemniej jednak świadczy o poważnym spowolnieniu polskiej
gospodarki. Uwarunkowania zewnętrzne nie są korzystne – nie-
stabilna ostatnio sytuacja polityczna na świecie, wojny handlowe,
osłabienie wzrostu w gospodarkach unijnych i recesja w gospodar-
ce niemieckiej. Spodziewane jest ograniczenie napływu środków
unijnych i inwestycji zagranicznych. Ciekawa jest jednak analiza
danych dotyczących wymiany handlowej – eksport nie spowalnia,
a przedsiębiorstwa „eksportowe” notują dobre wyniki. Może więc
spowolnienie i recesja u partnerów zagranicznych stać się, jak w la-
tach 2000–2002, kołem ratunkowym dla polskiej gospodarki. Nato-
miast rośnie znaczenie czynników wewnętrznych, szczególnie wobec
ostatnich zapowiedzi władz. Niepowiązany ze wzrostem wydajności
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS za odpowiednie lata
wzrost płacy minimalnej, zwiększone obciążenia składkami ZUS,
czy zapowiedź budowy nowych elit gospodarczych budzą poważ-
ne obawy przedsiębiorców i obniżają skłonność do inwestowania.
Nakłada się na to niestabilny system prawny, brak siły roboczej
– efekt m.in. obniżenia wieku emerytalnego i nieszczelnego systemu
socjalnego, a także konieczność zwiększenia wydatków na funkcjo-
nowanie sektora publicznego, np. na służbę zdrowia. Rozwój go-
spodarczy w Polsce opiera się na popycie konsumpcyjnym, wzmac-
nianym transferami socjalnymi, można więc ostrożnie prognozować
wzrost popytu konsumpcyjnego w drugim półroczu, kiedy to trans-
fery socjalne będą zwiększone. Nie wiadomo jednak jak długo ten
efekt będzie miał działanie stymulujące, szczególnie w warunkach
rosnącej inflacji. Prognozowanie dalszego, sukcesywnego osłabie-
nia dynamik wzrostu gospodarczego jest w tych uwarunkowaniach
uprawnione.

1) Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych w okresie styczeń–grudzień 2018,
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS za odpowiednie lata GUS, Warszawa 2018.

9