Page 3 - Konstrukcje Stalowe Nr 144

ZABEZPIECZENIA ANTYKOROZYJNE

Korozja
jest wokó nas

– Inwestorzy wymuszą wprowadzenie jakiś antykorozyjnych regulacji czy rekomenda-
cji. Niezbędna jest większa edukacja i poruszanie tego problemu w mediach, a wpływ
korozji na zdrowie jest nośnym tematem. Bo oczywiście największe straty korozja po-
woduje w infrastrukturze, transporcie i przemyśle okrętowym, mamy problemy z kon-
strukcjami żelbetowymi, wieżami wiertniczymi czy instalacjami hydrotermalnymi, ale
ludzi to nie rusza. Chyba, że chodzi o ich zdrowie – mówi dr inż. ANDRZEJ KRÓLIKOWSKI,
adiunkt w Katedrze Chemii Nieorganicznej i Technologii Ciała Stałego Wydziału
Chemicznego Politechniki Warszawskiej, kierownik Laboratorium Podstaw Korozji
i Technologii Antykorozyjnych, w rozmowie z Jerzym Bojanowiczem.

• Jakie skutki dla obiektów, zwłaszcza infrastruktural- grożenia powodziowego, to brak podobnych działań w odnie-
nych, ma korozja? sieniu do korozji.

– Wszystkich najbardziej interesuje infrastruktura, bo każdy Tymczasem korozja jest wokół nas. Jest nieuniknionym
widzi wielkie konstrukcje metalowe i żelbetowe: mosty, stat- procesem naturalnym i – niezależnie od postępu techniki – jej
ki, budynki, trakcję elektryczną. Ich korozja, poza skróceniem nie wyeliminujemy, a co najwyżej spowolnimy.
czasu użytkowania, niesie zagrożenie dla użytkowników. Za-
walenie się mostu jest katastrofą, a zatonięcie statku, który • Możemy jednak ją monitorować.
wszedł na mieliznę i się rozpadł – tragedią. Także często przy- – Monitoring korozyjny jest bardzo ważny, bo bardzo czę-
czyn katastrof lotniczych dopatruje się w korozji. sto podejmuje się decyzje o stosowaniu jakiś zabezpieczeń,
bez diagnozy, jak się one sprawdzą w danym układzie koro-
W Polsce natężenia głównych czynników przyspieszają- zyjnym.
cych korozję atmosferyczną metali, czyli dwutlenku siarki, Trzeba określić zagrożenie korozyjne, na jakie narażona bę-
zapylenia i zakwaszenia odpadów, są o ok. 50% mniejsze niż dzie konstrukcja w trakcie jej eksploatacji i w porę zastoso-
20–25 lat temu, ale wciąż należą do najwyższych w Europie. wać zabezpieczenia korozyjne, a potem kontrolować ich sku-
W Europie Zachodniej ograniczono emisję dwutlenku siarki teczność. To najtańsza forma zapobiegania korozji. Niestety,
i pyłów na tyle, że mówi się o przechodzeniu do innego mo- w Polsce często problem pojawia się gdy jest za późno, czyli
delu korozji atmosferycznej, którą powoduje współdziałanie korozja już swoje zrobiła. A wtedy działania naprawcze są bar-
wielu czynników, obok dwutlenku siarki, także m.in. kwasu dzo kosztowne. Korozja często w pierwszej fazie rozwija się
azotowego w powietrzu czy nasłonecznienia. w sposób utajony, bez zewnętrznych objawów. Tak jest, gdy
jony chlorkowe wnikają do konstrukcji żelbetowej lub czyn-
Warto dodać, że spadł wpływ przemysłu na zanieczyszcze- niki korozyjne przenikają przez powłokę malarską do stali.
nie i korozyjność powietrza, ale za to wzrósł udział tzw. niskiej Zniszczenia korozyjne stali rozpoczynają się dopiero po prze-
emisji m.in. z gospodarstw domowych. Oczywiście, korozy- kroczeniu pewnych stężeń krytycznych przy jej powierzchni.
jność atmosfery zależy od warunków klimatycznych: sumy A zewnętrzne objawy korozji (wykwity korozyjne, odwar-
opadów, temperatury, wilgotności powietrza, ale ich nie stwianie betonu/powłok) pojawiają się jeszcze później. Ale
zmienimy, więc zakładamy, że przez połowę czasu życia kon- wtedy zniszczenia korozyjne są już zaawansowane i zamiast
strukcja jest na tyle zwilżona, że możliwe są procesy korozji tańszych metod zapobiegawczych trzeba stosować drogie
elektrochemicznej. Ale gdyby nie było wspomnianych zanie- metody naprawcze.
czyszczeń powietrza, to szybkość korozji byłaby znikoma. • A czy na uczelniach technicznych, np. na Politechnice
Warszawskiej, uczy się o zapobieganiu korozji?
• A jakie straty ponosi gospodarka? – Rozmawiamy w Dziekanacie Wydziału Chemicznego PW,
– Trudno jest oszacować koszty korozji, bo są bezpośrednie na którym od 100 lat uczymy technologii chemicznej (w pol-
i pośrednie. Także różne są metodyki ich liczenia. Niemniej skiej politechnice, bo początki wydziału sięgają lat 30. XIX w.).
przedstawiane są szacunki – w różnych krajach i w różnych I nigdy, poza krótką próbą w latach 50. ub. wieku, nie było na
okresach – i wynoszą one 3–8% PKB. W 2016 r. koszty korozji nim specjalności korozyjnej. I to pomimo, że na wydziale pra-
w USA – wg NACE (National Association of Corrosion Engineers) cowali tak wybitni profesorowie zajmujący się zagadnienia-
– wyniosły 1,1 bln USD, czyli 6,2% PKB, więc jest to jeden z naj- mi korozji jak Alicja Dorabialska, Jan Czochralski czy Michał
większych pojedynczych wydatków w gospodarce USA. Śmiałowski. Może zabrzmi to dziwnie, ale uważam, że to do-
Ale często są to tylko koszty bezpośrednie związane z napra- bre podejście, bo wszyscy studenci, niezależnie od specjalno-
wami, bo gdy doliczymy koszty pośrednie, np. rocznych ob- ści, otrzymują podstawowy, „startowy” pakiet wiedzy i umie-
jazdów naprawianego mostu czy dwutygodniowego przesto- jętności w zakresie korozji i ochrony przed nią. Natomiast
ju produkcji, to trzeba je zwiększyć dwukrotnie. Jeśli chodzi prowadzenie specjalności korozyjnej i brak problematyki
o Polskę, to ostatnie szacunki podają 8% PKB. korozyjnej w innych specjalnościach mogłyby być odbierane
Często, by podkreślić dramaturgię skutków korozji porów-
nuje się je z następstwami kataklizmów: trzęsień ziemi, powo- dokończenie na str. 6
dzi. I straty są porównywalne. Ale o ile istnieje krajowy system
zarządzania ryzykiem powodziowym i dostępne są mapy za-

1/144 KONSTRUKCJE STALOWE 3
02.2017