Page 32 - Konstrukcje Stalowe Nr 186
P. 32
KONIUNKTURA
Rynek pracy nadal pozostaje rynkiem pracownika i nadal
ocena sytuacji nie jest jednoznaczna. Dynamika wzrostu płac
nominalnych mocno przyspieszyła od 2020 r., osiągając naj-
wyższy poziom – 13% w 2022 r. W kolejnym roku notowano
niewielkie jej osłabienie. W I połowie 2024 r. dynamika wzro-
stu płac nominalnych była słabsza niż w analogicznym okre-
sie ubr. – 11,7% wobec 12,3%. Generalnie czynnikami nakrę-
cającymi presję płacową i w konsekwencji silną dynamikę
płac nominalnych była wysoka inflacja oraz deficyt podaży
siły roboczej. W warunkach wysokiej inflacji płace realne, po
spadku o 1 p. proc. w 2022 r., w roku następnym zwiększy-
ły się nieznacznie – o 0,5 p. proc., chociaż w I półroczu ubr.
spadek był głębszy – wynosił 1,8 p. proc. W II półroczu, wraz
z malejącą inflacją, siła nabywcza wzmocniła się. Natomiast
I półrocze 2024 r. przyniosło silne wzmocnienie siły nabyw- Źródło: opracowanie na podstawie danych GUS za odpowiednie lata
czej wynagrodzeń, płace realne w sektorze przedsiębiorstw
zwiększyły się o 8, 7 p. proc., co jest wynikiem nieosiąganym sprzętu transportowego – 15,6 p. proc. i pojazdów samocho-
na polskim rynku pracy przez ostatnich co najmniej kilkana- dowych – 5 p. proc., chemikaliów i wyrobów chemicznych
ście lat. I jest to efekt silnego zmniejszenia stopy inflacji, do – 8,8 p. proc. Natomiast niższą niż w I półroczu ubr. notowa-
poziomu 2,7% wobec 13,1% w I półroczu 2023 r., ale również no m.in. w produkcji maszyn i urządzeń – 5,2 p. proc., me-
podwyżek płac minimalnych. tali – 5,1 p. proc., produkcji wyrobów z metali – 2,1 p. proc.
Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw Przeciwnie niż w roku ubiegłym ubr. zmniejszyła się sprzedaż
w ubr. pozostało praktycznie na poziomie z roku poprzed- dóbr inwestycyjnych, zwiększyła się wartość produkcji sprze-
niego, natomiast w 2024 r. zatrudnienie zmniejszyło się danej dóbr konsumpcyjnych i zaopatrzeniowych.
o 0,4 p. proc. r/r przy czym spadek zatrudnienia w II kw. był Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw
głębszy niż w kwartale pierwszym. Z danych GUS wynika, zmniejszyło się o 0,4 p. proc, w przemyśle spadek był więk-
że spadek zatrudnienia zanotowano m.in. w budownictwie szy – 1 p. proc. Utrzymujący się proces redukcji zatrudnienia
i przetwórstwie przemysłowym, wzrost największy w hote- w przemyśle jest konsekwencją paru czynników: słabych
larstwie i gastronomii oraz działalności kulturalnej, niewiel- wyników produkcji stąd konieczność zmniejszenia etatów;
ki – ok. 1 p. proc. w transporcie i gospodarce magazynowej. problemów z pozyskaniem i utrzymaniem siły roboczej
Wraz ze zmniejszeniem liczby nowo zarejestrowanych bez- w związku z np. presją płacową. Proces hamowania cen
robotnych (o 1,8 p. proc. r/r) stopa bezrobocia zmniejszyła produkcji sprzedanej przemysłu od II kw. ubr., utrzymał się
się do poziomu 4,9%, co również jest wynikiem nieosiąga- również w I i II kw. br. Ogółem w I półroczu 2024 r. ceny były
nym od lat i jednym z najlepszych w UE. Liczba ofert pracy niższe o 8,7 p. proc., wobec wzrostu o 9,3 p. proc. w analo-
nieznacznie zmniejszyła się – o 0,5 p. proc. – wobec spadku gicznym okresie ubr. W większości działów przetwórstwa
o 17 p. proc. w analogicznym okresie ubr., uwagę zwraca fakt przemysłowego ceny kształtowały się na poziomie niższym
znacznego zmniejszenia liczby ofert sektora publicznego, niż przed rokiem, w tym ceny produkcji metali i wyrobów
przy wzroście ofert pracy z sektora prywatnego. z metali.
W warunkach utrzymującego się deficytu siły roboczej, W czerwcu wskaźnik PMI dla przemysłu, wskazujący ko-
szczególnie wykwalifikowanej, przedsiębiorstwa muszą po- niunkturę, wyniósł 45 pkt., a więc od blisko dwóch lat utrzy-
dejmować działania na rzecz zwiększenia wydajności pracy muje się na poziomie poniżej 50 pkt. Oznacza to kolejną, nie-
już zatrudnionych. Można też przypuszczać, że rosnące kosz- korzystna prognozę dla koniunktury w sektorze przemysłu.
ty siły roboczej wpływają na powiększanie „szarej strefy”, W I półroczu 2024 r. nie nastąpiło wyczekiwane odbicie. Co
głównie w przypadku pracowników niewykwalifikowanych. prawda produkcja sprzedana przemysłu w zasadzie utrzyma-
Sytuacja na rynku pracy, jego stronie podażowej, z uwzględ- ła się na poziomie sprzed roku, jednak mimo wzmocnienia
nieniem trendów demograficznych, prowadzi do oczywistej popytu ogółem, popyt na wyroby przemysłowe nie zwiększył
konstatacji: niezbędne jest wypracowanie społeczno-gospo- się. Po skurczeniu produkcji sprzedanej przemysłu w 2023 r.,
darczej strategii uwzględniającej sensowną z ekonomiczne- w wielu branżach przetwórstwa przemysłowego utrzymał się
go, a nie tylko politycznego punktu widzenia, politykę imi- trend spadkowy. Głęboki spadek cen produkcji przemysłowej
gracji zarobkowej, systemu emerytalnego oraz transferów wpłynął na relacje finansowe w przedsiębiorstwach prze-
społecznych. twórstwa przemysłowego – wskaźniki rentowności są niższe
Dla przemysłu rok 2023 był okresem dekoniunktury. W wa- niż w analogicznym okresie ubr.
runkach znacznego spadku popytu krajowego i zewnętrzne- Prognozy koniunktury dla przemysłu są różne. Można
go (niewielki tylko wzrost eksportu), osłabienia konsumpcji spotkać opinie, że w drugiej połowie roku nastąpi znaczą-
i niskiej stopy inwestycji, produkcja sprzedana przemysłu ca poprawa i produkcja przemysłowa zwiększy się nawet
zmniejszała się z kwartału na kwartał ostatecznie notując o ok. 3 p. proc. w skali roku. Bazą dla optymistycznych pro-
w skali roku spadek o 1,7 p. proc. Podobnie, ale z większą gnoz jest rosnący popyt krajowy oraz, wraz z poprawą sy-
dynamiką hamowały ceny produkcji przemysłu, ostatecznie tuacji gospodarczej w krajach UE, popyt zagraniczny co po-
kształtując się na poziomie 2,4%, a więc zdecydowanie niż- zytywnie wpłynie na eksport. Prognozy przewidujące słabą
szym niż stopa inflacji. koniunkturę i utrzymujące się spowolnienie w przemyśle,
W I półroczu 2024 r. sytuacja uległa minimalnej popra- bazują raczej na spadkowym trendzie popytowymi i w kon-
wie – produkcja zwiększyła się co prawda nieznacznie sekwencji zmniejszaniu produkcji oraz dalszym spadku cen
– o 0,1 p. proc. (wobec spadku o 2,1 p. proc. w analogicz- produkcji przemysłowej.
nym okresie ubr.), ale w większości działów przemysłu. We- Po relatywnie dobrym roku 2023 branża budowlana za-
dług danych GUS największe wzrosty notowano w produkcji notowała w I półroczu 2024 r. gorsze wyniki – produkcja
32 KONSTRUKCJE STALOWE 09.2024
3/186