Page 31 - Konstrukcje Stalowe Nr 186
P. 31

KONIUNKTURA

                                                           utrzymywać, natomiast można prognozować jego osłabienie
                                                           z uwagi na wzrost inflacji.
                                                             Niepokój może budzić sytuacja w  inwestycjach. Stopa
                                                           inwestycji w  2022 r. wynosiła 16,8%, w  2023 r. odnotowa-
                                                           no wzrost do 17,9%. To jeden z najgorszych wyników w UE,
                                                           a średnia unijna wynosiła 22%. Z danych wynika, że w 2024 r.
                                                           stopa inwestycji zmniejszyła się co prawda nieznacznie – do
                                                           17,6%, zmniejszyły się też nakłady brutto na środki trwałe
                                                           o 1,8 pkt. do 98,2 pkt. wobec 106 pkt. w analogicznym okre-
                                                           sie ubr. Wyhamowały inwestycje prywatne i publiczne. Dane
                                                           wskazują, że sytuacja w obszarze inwestycji w I połowie roku
                                                           jest gorsza niż w  roku ubiegłym, natomiast spadek aktyw-
          Źródło: opracowanie na podstawie danych GUS za odpowiednie lata  ności inwestycyjnej dotyczy głównie dużych firm, bowiem
          * szacunkowa za II kw. 2024 r.                   udział w  działalności inwestycyjnej podmiotów z  sektora
                                                           MSP jest relatywnie niewielki. Zły klimat inwestycyjny utrzy-
          w grupie liderów wzrostu w UE. Jednak z początkiem roku   mujący się od paru lat spowodowany jest zarówno czynnika-
          następnego nastąpiło znaczące pogorszenie – w  I kw. PKB   mi zewnętrznymi, na które rządy krajowe nie mają istotnego
          skurczył się o 0,4 p. proc.; w drugim o 0,6 p. proc. Odbicie   wpływu, ale też czynnikami wewnętrznymi, ekonomicznymi
          rozpoczęło się w II połowie roku – w III kw. PKB zwiększyło   i poza ekonomicznymi. Z badań GUS wynika, że głównie cho-
          się o 0,5 p. proc., a w IV o 1 p. proc. r/r. Odczyt za cały rok   dzi o niepewność sytuacji gospodarczej i rosnące koszty dzia-
          2023 wyniósł 0,2 % i był to wzrost niższy niż w strefie euro   łalności. Jednak w II połowie roku spodziewany jest wzrost
          i UE, a Polska straciła pozycję lidera – pomijając 11 państw,   inwestycji, szczególnie publicznych, choćby w  związku ze
          w których PKB skurczył się, tylko Holandia zanotowała niższy   środkami z  KPO. Zważywszy jednak na zadłużenie sektora
          wzrost – na poziomie 0,1.                        finansów publicznych, wysokość deficytu budżetu, koszty
            Poziom dynamiki PKB w I połowie 2024 r. upoważnia do   obsługi zadłużenia i  procedurę nadmiernego deficytu, nie
          stwierdzenia, że polska gospodarka weszła w  fazę ożywie-  można wykluczyć braku środków na finansowanie inwestycji
          nia, szczególnie drugi kwartał stanowi pewną niespodziankę   publicznych – mimo KPO. Można więc mało optymistycznie
          – dynamika 3,2% zaskoczyła, ponieważ spodziewano się wy-  założyć, że motorem rozwoju nadal będzie konsumpcja.
          ników na poziomie ok. 2,7 %. Wynik ten, lepszy niż w I kw.   Po raz pierwszy od lat w  2021 r. stopa inflacji CPI prze-
          i lepszy od przewidywań może być podstawą twierdzenia, że   kroczyła w Polsce cel inflacyjny NBP, osiągając poziom po-
          ożywienie gospodarcze w Polsce rozpędza się i jednocześnie   nad 5%. W kolejnych kwartałach lat 2022–2023 inflacja przy-
          optymistycznych prognoz na cały rok.             spieszała z  kwartału na kwartał, osiągając nawet poziom
            Podobnie jak w latach poprzednich motorem rozwoju pol-  ponad  18%; dopiero  od III  kw. ubr.  poczynając pojawił się
          skiej gospodarki była głównie konsumpcja. Spowolnienie   trend spadkowy – dezinflacja. Ostatecznie za cały rok 2023
          dynamiki PKB w 2022 r., a szczególnie w 2023 r. było konse-  stopa inflacji kształtowała się na poziomie 11,4%. Trend
          kwencją osłabienia popytu zewnętrznego – sytuacja gospo-  dezinflacyjny utrzymał się również w I kw. 2024 r. – stopa in-
          darcza w krajach UE i słaba koniunktura na polskich rynkach   flacji obniżyła się do 2,7% – po raz pierwszy od 2019 r. była
          eksportowych oraz popytu krajowego, czyli spożycia ogółem   niższa niż 3%, a po raz pierwszy od 2020 r. „zmieściła się”
          i  spożycia gospodarstw domowych. Powodem była wyso-  w  celu inflacyjnym. W  kolejnych miesiącach inflacja  utrzy-
          ka inflacja i spadek siły nabywczej wynagrodzeń w 2022 r.   mywała się na poziomie 2,5–2,8%. W II kw. inflacja wynosiła
          – o 1 p. proc., w 2023 r. zanotowano niewielkie tylko wzmoc-  2,7%. W I półroczu ogółem wzrosły ceny produktów wszyst-
          nienie siły nabywczej – wzrost 0,5 p. proc.      kich grup towarowych (z wyjątkiem odzieży i obuwia) oraz
            Po silnych spadkach w 2023 r. popytu krajowego ogółem   ceny usług – tu wyjątkiem jest transport, gdzie zanotowano
          i  wszystkich jego składników, w  I kw. 2024 r. zanotowano   spadek cen o  1,8 p. proc. Odczyt za lipiec wskazał inflację
          silne wzrosty na poziomie ok. 5–6 p. proc. Można prognozo-  w wysokości 4,2%. I można spodziewać się dalszego, słabsze-
          wać utrzymanie się tego trendu w II kw. (aktualnie dostępne   go, ale jednak wzrostu w trzecim kwartale. Trend dezinflacji
          dane GUS obejmują okres I–III 2024 r.) w efekcie znacznego   zakończył się w zasadzie w maju po odmrożeniu stawek VAT
          osłabienia  inflacji  i  zwiększenia  mocy  nabywczej  wynagro-  na żywność, a lipcowe przyspieszenie inflacji to głównie efekt
          dzeń. W kolejnych kwartałach trend wzrostowy powinien się   wzrostu cen energii elektrycznej. Zapewne dwucyfrowa infla-
                                                           cja CPI już nam nie grozi, jednak można spotkać opinie, że do
                                                           końca roku inflacja sięgnie 7%, ryzyko inflacyjne jest wysokie
                                                           z powodu niezbyt przewidywalnej reakcji cenowej na odmro-
                                                           żenie cen żywności.
                                                             W analizie należy uwzględnić zmiany wysokości inflacji ba-
                                                           zowej. W maju ubr. inflacja bazowa w Polsce wynosiła 11,5%,
                                                           a tempo jej spadku w kolejnych miesiącach było zdecydowa-
                                                           nie słabsze niż inflacji CPI, co wskazywało na czynniki krajo-
                                                           we, napędzające presję inflacyjną. Pozytywnym procesem
                                                           był sukcesywny spadek, od przeszło roku, inflacji bazowej,
                                                           która w czerwcu wynosiła 3,6%. W lipcu po raz pierwszy od
                                                           ponad roku zanotowano wzrost inflacji bazowej do poziomu
                                                           3,8%. Zważywszy na rosnące koszty działalności podmiotów
                                                           gospodarczych, w tym komponentów do produkcji, siły robo-
          Źródło: opracowanie na podstawie danych GUS za odpowiednie lata
          * dane za okres I–III 2024 r., sprzedaż detaliczna – dane za I–VI 2024 r.  czej i obciążeń fiskalnych, można prognozować dalszy, o nie-
                                                           zbyt wysokiej dynamice trend wzrostowy.

                                                                                   3/186  KONSTRUKCJE STALOWE 31
                                                                                  09.2024
   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36