Page 31 - Konstrukcje Stalowe Nr 186
P. 31
KONIUNKTURA
utrzymywać, natomiast można prognozować jego osłabienie
z uwagi na wzrost inflacji.
Niepokój może budzić sytuacja w inwestycjach. Stopa
inwestycji w 2022 r. wynosiła 16,8%, w 2023 r. odnotowa-
no wzrost do 17,9%. To jeden z najgorszych wyników w UE,
a średnia unijna wynosiła 22%. Z danych wynika, że w 2024 r.
stopa inwestycji zmniejszyła się co prawda nieznacznie – do
17,6%, zmniejszyły się też nakłady brutto na środki trwałe
o 1,8 pkt. do 98,2 pkt. wobec 106 pkt. w analogicznym okre-
sie ubr. Wyhamowały inwestycje prywatne i publiczne. Dane
wskazują, że sytuacja w obszarze inwestycji w I połowie roku
jest gorsza niż w roku ubiegłym, natomiast spadek aktyw-
Źródło: opracowanie na podstawie danych GUS za odpowiednie lata ności inwestycyjnej dotyczy głównie dużych firm, bowiem
* szacunkowa za II kw. 2024 r. udział w działalności inwestycyjnej podmiotów z sektora
MSP jest relatywnie niewielki. Zły klimat inwestycyjny utrzy-
w grupie liderów wzrostu w UE. Jednak z początkiem roku mujący się od paru lat spowodowany jest zarówno czynnika-
następnego nastąpiło znaczące pogorszenie – w I kw. PKB mi zewnętrznymi, na które rządy krajowe nie mają istotnego
skurczył się o 0,4 p. proc.; w drugim o 0,6 p. proc. Odbicie wpływu, ale też czynnikami wewnętrznymi, ekonomicznymi
rozpoczęło się w II połowie roku – w III kw. PKB zwiększyło i poza ekonomicznymi. Z badań GUS wynika, że głównie cho-
się o 0,5 p. proc., a w IV o 1 p. proc. r/r. Odczyt za cały rok dzi o niepewność sytuacji gospodarczej i rosnące koszty dzia-
2023 wyniósł 0,2 % i był to wzrost niższy niż w strefie euro łalności. Jednak w II połowie roku spodziewany jest wzrost
i UE, a Polska straciła pozycję lidera – pomijając 11 państw, inwestycji, szczególnie publicznych, choćby w związku ze
w których PKB skurczył się, tylko Holandia zanotowała niższy środkami z KPO. Zważywszy jednak na zadłużenie sektora
wzrost – na poziomie 0,1. finansów publicznych, wysokość deficytu budżetu, koszty
Poziom dynamiki PKB w I połowie 2024 r. upoważnia do obsługi zadłużenia i procedurę nadmiernego deficytu, nie
stwierdzenia, że polska gospodarka weszła w fazę ożywie- można wykluczyć braku środków na finansowanie inwestycji
nia, szczególnie drugi kwartał stanowi pewną niespodziankę publicznych – mimo KPO. Można więc mało optymistycznie
– dynamika 3,2% zaskoczyła, ponieważ spodziewano się wy- założyć, że motorem rozwoju nadal będzie konsumpcja.
ników na poziomie ok. 2,7 %. Wynik ten, lepszy niż w I kw. Po raz pierwszy od lat w 2021 r. stopa inflacji CPI prze-
i lepszy od przewidywań może być podstawą twierdzenia, że kroczyła w Polsce cel inflacyjny NBP, osiągając poziom po-
ożywienie gospodarcze w Polsce rozpędza się i jednocześnie nad 5%. W kolejnych kwartałach lat 2022–2023 inflacja przy-
optymistycznych prognoz na cały rok. spieszała z kwartału na kwartał, osiągając nawet poziom
Podobnie jak w latach poprzednich motorem rozwoju pol- ponad 18%; dopiero od III kw. ubr. poczynając pojawił się
skiej gospodarki była głównie konsumpcja. Spowolnienie trend spadkowy – dezinflacja. Ostatecznie za cały rok 2023
dynamiki PKB w 2022 r., a szczególnie w 2023 r. było konse- stopa inflacji kształtowała się na poziomie 11,4%. Trend
kwencją osłabienia popytu zewnętrznego – sytuacja gospo- dezinflacyjny utrzymał się również w I kw. 2024 r. – stopa in-
darcza w krajach UE i słaba koniunktura na polskich rynkach flacji obniżyła się do 2,7% – po raz pierwszy od 2019 r. była
eksportowych oraz popytu krajowego, czyli spożycia ogółem niższa niż 3%, a po raz pierwszy od 2020 r. „zmieściła się”
i spożycia gospodarstw domowych. Powodem była wyso- w celu inflacyjnym. W kolejnych miesiącach inflacja utrzy-
ka inflacja i spadek siły nabywczej wynagrodzeń w 2022 r. mywała się na poziomie 2,5–2,8%. W II kw. inflacja wynosiła
– o 1 p. proc., w 2023 r. zanotowano niewielkie tylko wzmoc- 2,7%. W I półroczu ogółem wzrosły ceny produktów wszyst-
nienie siły nabywczej – wzrost 0,5 p. proc. kich grup towarowych (z wyjątkiem odzieży i obuwia) oraz
Po silnych spadkach w 2023 r. popytu krajowego ogółem ceny usług – tu wyjątkiem jest transport, gdzie zanotowano
i wszystkich jego składników, w I kw. 2024 r. zanotowano spadek cen o 1,8 p. proc. Odczyt za lipiec wskazał inflację
silne wzrosty na poziomie ok. 5–6 p. proc. Można prognozo- w wysokości 4,2%. I można spodziewać się dalszego, słabsze-
wać utrzymanie się tego trendu w II kw. (aktualnie dostępne go, ale jednak wzrostu w trzecim kwartale. Trend dezinflacji
dane GUS obejmują okres I–III 2024 r.) w efekcie znacznego zakończył się w zasadzie w maju po odmrożeniu stawek VAT
osłabienia inflacji i zwiększenia mocy nabywczej wynagro- na żywność, a lipcowe przyspieszenie inflacji to głównie efekt
dzeń. W kolejnych kwartałach trend wzrostowy powinien się wzrostu cen energii elektrycznej. Zapewne dwucyfrowa infla-
cja CPI już nam nie grozi, jednak można spotkać opinie, że do
końca roku inflacja sięgnie 7%, ryzyko inflacyjne jest wysokie
z powodu niezbyt przewidywalnej reakcji cenowej na odmro-
żenie cen żywności.
W analizie należy uwzględnić zmiany wysokości inflacji ba-
zowej. W maju ubr. inflacja bazowa w Polsce wynosiła 11,5%,
a tempo jej spadku w kolejnych miesiącach było zdecydowa-
nie słabsze niż inflacji CPI, co wskazywało na czynniki krajo-
we, napędzające presję inflacyjną. Pozytywnym procesem
był sukcesywny spadek, od przeszło roku, inflacji bazowej,
która w czerwcu wynosiła 3,6%. W lipcu po raz pierwszy od
ponad roku zanotowano wzrost inflacji bazowej do poziomu
3,8%. Zważywszy na rosnące koszty działalności podmiotów
gospodarczych, w tym komponentów do produkcji, siły robo-
Źródło: opracowanie na podstawie danych GUS za odpowiednie lata
* dane za okres I–III 2024 r., sprzedaż detaliczna – dane za I–VI 2024 r. czej i obciążeń fiskalnych, można prognozować dalszy, o nie-
zbyt wysokiej dynamice trend wzrostowy.
3/186 KONSTRUKCJE STALOWE 31
09.2024