Page 19 - Konstrukcje Stalowe Nr 141

Koniunktura
występuje deficyt mieszkań i obecnie buduje się około 12% mniej mieszkań
niż w 2008 r. W poprzednich latach było wiele koncepcji rozwoju budow-
nictwa mieszkaniowego, ale żadna nie przyniosła oczekiwanych sukcesów.
Wszystkie koncepcje ukierunkowane były na pomoc w zakupie mieszkania na
własność (pomijano pomoc w wynajmowaniu mieszkań). Obecnie trwają pra-
ce nad Narodowym Programem Budownictwa Mieszkaniowego. Jednym z ce-
lów programu będzie zwiększenie dostępności tanich mieszkań na wynajem.
Zaproponowana przez rząd oferta „mieszkanie+” skierowana będzie do osób
o niższych dochodach. Tanie mieszkania na wynajem po cenach preferencyj-
nych są potrzebne, oczekiwane i koncepcja taka powinna być jak najszybciej
wprowadzona w życie. Ale na razie są to hasła propagandowe. Wątpliwości
budzi realność wybudowania mieszkania za 2000 zł/m2, problemem może być
koszt uzbrojenia działek na gruntach publicznych i dostępność działek w re-
gionach popytu na siłę roboczą.
• O niskiej cenie mieszkania ma decydować relatywnie skromny standard
mieszkań i „bezpłatne” działki z zasobów państwowych. Już teraz eksper-
ci sygnalizują, że niewielkie są możliwości uzyskania działek na terenach
uzbrojonych, a uzbrojenie działek podwyższy koszty.
• Mieszkania na wynajem powinny być budowane w pobliżu rynków pracy,
bowiem dostępność mieszkań na wynajem powinna zwiększać mobilność
poszukujących zatrudnienia.
Program i realizacja autostrad oraz dróg ekspresowych
Wyszczególnienie Autostrady Drogi ekspresowe Razem
Długość docelowa w km 2027 5766 7793
Odcinki gotowe w km1) 1619 1506 3125
Odcinki w realizacji w km1) 96 1092 1188
Odcinki w przetargu w km 18 504 522
Odcinki wymagające zgody 202 931 1133
środowiskowej
Źródło: Wikipedia. Stan 1 lipca 2016 r.
1) b ez autostrad i dróg ekspresowych z jedną jezdnią; odcinków takich gotowych w trakcie realizacji i w przetargach.
i w realizacji jest łącznie 387 km.
Dziedziną, na której opiera się funkcjonowanie i rozwój budownictwa jest
infrastruktura, która w ubiegłych latach była preferowana. Program budowy
autostrad i dróg ekspresowych współfinansowany środkami unijnymi re-
alizowany jest od wielu lat, niestety z wieloma opóźnieniami, przekraczane
były też koszty budowy. Według obecnych planów (wielokrotnie zmienia-
nych) długość dróg szybkiego ruchu docelowo liczyć będzie 7793 km, na co
złoży się 2027 km autostrad i 5766 km dróg ekspresowych. Dotychczas (dane
z 1 lipca 2016 r.) wykonano około 40% założeń docelowych. Po zrealizowaniu
programu (obejmującego odcinki gotowe, w realizacji i zgłoszone do przetar-
gu) długość autostrad i dróg szybkiego ruchu wynosiłaby 4835 km (prawie
2/3 długości docelowej).
Budownictwo w bieżącym roku
i w latach najbliższych
Sytuacja na rynku budowlanym w pierwszym półroczu wskazuje, że w tym
roku nie zostanie przełamany trwający regres. Powrót budownictwa do rów-
nowagi może nastąpić po kilku latach jeżeli zaistnieją sprzyjające warunki.
Prognozy portfela zamówień produkcji budowlano-montażowej na rynku
krajowym wykazują od kwietnia br. tendencje malejące, rok temu było podob-
nie. Jednak w pierwszym półroczu 2015 r. budownictwo notowało niewielki,
ale wzrost, a w bieżącym roku głęboki spadek. Według ostatnich badań (z lip-
ca br.) poprawę koniunktury sygnalizowało 14% badanych przedsiębiorstw
budowlanych, a jej pogorszenie 15,9%.
Ważną informacją w ocenach szans na wzrost budownictwa są pozwolenia
na budowę. W ostatnich latach utrzymywała się tendencja spadkowa liczby
wydawanych pozwoleń na budowę. W 2015 r. w porównaniu z 2011 r. (był to
rok dobrej koniunktury w budownictwie) wydano o ok. 15% mniej pozwoleń
na budowę, również dla mniejszej liczby obiektów. Nie ma informacji o ogól-
nej liczbie wydanych pozwoleń na budowę w pierwszej połowie 2016 r., ale
w budownictwie mieszkaniowym wydano więcej pozwoleń lub dokonano
zgłoszenia z projektem budowlanym, mniej mieszkań rozpoczynano.
Słabe wyniki budownictwa w pierwszym półroczu 2016 r. potwierdzają,
że sektor ten od dłuższego czasu jest niestabilny i nieprzewidywalny. Na nie-
korzystne prognozy budownictwa wpływa regres na rynku inwestycyjnym
i niepewność co do napływu środków unijnych na realizację programów in-
frastrukturalnych.
Oceniając prognozy na najbliższe lata należy zwrócić uwagę, że rynek
charakteryzuje się wysokim (i trwałym) potencjalnym popytem na wszystkie
rodzaje budownictwa, ponadto jest wiele rozpoczętych zadań wymagających
kontynuacji. Dostrzegać też trzeba czynniki hamujące wzrost budownictwa.
Źródło: GUS badania koniunktury
Źródło: dane GUNB
Po rozpoczęciu budowy autostrad i dróg szybkiego ruchu i innych progra-
mów (w których zaangażowane było budownictwo) uważano, że infrastruk-
tura jest i pozostanie „motorem” wzrostu budownictwa, tym bardziej, że fun-
dusze unijne wspomagały realizację olbrzymich zadań. Założenia te spełniły
się tylko częściowo, Przedsiębiorstwa podejmowały olbrzymie zadania prze-
kraczające ich doświadczenie, umiejętności organizacyjne i logistyczne. Na-
stępowały opóźnienia w terminach zakończenia zadań, przekraczano koszty,
a towarzyszyły temu liczne bankructwa. Powstaje pytanie czy infrastruktura
(budownictwo drogowe, kolejowe i in.) będą w najbliższych latach głównym
„motorem” zapewniającym trwały wzrost budownictwa. Za takim rozwią-
zaniem przemawiają nabyte już doświadczenie, szanse na fundusze unijne
i zaawansowanie programu, prawie 1/4 programu docelowego znajduje się
Jest jeszcze druga dziedzina, która wprawdzie nie będzie „motorem” wzro-
stu budownictwa, ale może przyczynić się do stabilizacji tego sektora. Zapo-
wiadany przez rząd program „Mieszkanie+” ma szanse na „wprowadzenie
w życie”, ale w sprzyjających warunkach pierwsze efekty można uzyskać po
2–3 latach. Program budownictwa mieszkaniowego może „skorzystać” z duże-
go popytu na tanie mieszkania na wynajem, na dobrej sytuacji na rynku pracy,
na niskich kosztach kredytu, co wspiera kredytobiorców, a ponadto uruchomi
popyt na wyroby wyposażenia mieszkań. Istotne jest, że w programie budow-
nictwa mieszkaniowego duże znaczenie mają uwarunkowania społeczne.
Działania zarówno w sferze infrastruktury jak też mieszkalnictwa mające
na celu pobudzenie rynku budowlanego są pożądane, jako sprzyjające popra-
wie sytuacji sektora.
19
sierpień 2016 4(141)